Rioolgemalen transporteren het afvalwater in de breedste zin van gebruik vanaf huizen, gebouwen, campings etc. naar bijvoorbeeld een open riool, of naar een eindgemaal, dat het water uit meerdere gebieden verzamelt, waarna het vervolgens naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) getransporteerd wordt. In de totale keten van het verzamelen en transporten van afvalwater spelen rioolgemalen een belangrijke rol. Een rioolgemaal staat op het laagste punt in een bemalingsgebied waardoor de omgeving onder vrij verval zijn fecaliën kan lozen. Er zijn min of meer standaard gemalen beschikbaar, die met eenvoudige aanpassingen toegesneden kunnen worden aan specifieke eisen.
Een in Nederland veel toegepast rioolgemaal is het Flygt Minigemaal, deze is standaard voorzien van één pomp, maar kan ook als dubbel pomps installatie uitgevoerd worden. De standaard unit bestaat uit een betonnen put met buiten afmetingen van 1 mtr. vierkant en een diepte die van 1.6 mtr. Door middel van tussen stukken van 0,5 of 0,9 mtr. kan de rioolput verdiept worden. Het minigemaal bestaat uit een betonnen put met pompgeleidingsysteem, balkeerklep, HDPE persleiding, zwaar verkeer putdeksel, RVS buitenkast waarin gemonteerd de besturingskast van de pomp, die aangestuurd wordt door vlotters of drukopnemer. In een minigemaal worden standaard de 2" pompen toegepast, zowel in versnijdende uitvoering als in uitvoering met verende kanaalwaaier.
Worden de capaciteiten hoger en kan niet meer voldaan worden met het minigemaal, dan is er nog het Totaalgemaal. Hier worden standaard 3" en 4" pompen in toegepast. Het gebruik van standaardcomponentenen en het uitgedachte ontwerp maakt het gemaal uiterst geschikt voor het verpompen van alle soorten afvalwater. Er zijn verschillende varianten en optiesverkrijgbaar om het ontwerp volledig aan te laten sluiten bij uw situatie. Het Flygt Totaalgemaal is er in enkel- of dubbelpomps uitvoeringen. Met een dubbel pomps gemaal creëert u meer bedrijfszekerheid, u kunt hiermee één pomp als reservepomp laten werken, wat betekent dat het gemaal altijd blijft functioneren, ook bij onderhoud aan één van de pompen.
Veel huizen op het platteland, maar ook woonboten zijn aangesloten op drukriolering. Dat is een riool waarin het afvalwater door middel van een drukrioolpomp door dunne rioolbuizen (persleiding) naar de rioolwaterzuivering wordt verpompt. De drukrioolpompen in dit systeem leveren vaak hogere drukken om de leidingweerstand ten gevolge van de lange afstanden te overbruggen. In het buitengebied kun vaak de regelkasten van de pompen zien staan. Dit zijn kleine, vaak groene, kastjes met een rode lamp erop. De lamp gaat branden bij een storing van de pomp. De drukrioolput is op te delen in 3 delen. De put, pomp met leidingwerk en de besturing met niveauregeling.
Problemen met drukrioolsystemen komen steeds meer voor doordat bewoners verzeldoekjes doorspoelen, deze doekjes verzamelen zich in de put, klonteren samen en verstoppen de pomp. Een goede versnijdende pomp kan een oplossing bieden. Geen doekjes in het afvalwater is de beste oplossing.